Bảo hiểm sẽ không còn là “gà đẻ trứng vàng” cho ngân hàng?

Hệ lụy sau giai đoạn tăng trưởng nóng

Trên Việt Nam, việc liên minh bán bảo hiểm qua ngân hàng của không ít doanh nghiệp lớn bảo hiểm nhân thọ sẽ mở màn ra mắt từ rộng 10 trong năm này và tăng trưởng rầm rộ nhất là vào 2-3 năm mới đây. Hiện nay trên, phần rộng lớn những ngân hàng vào nước đều sẽ có thỏa thuận hợp tác liên minh với doanh nghiệp lớn bảo hiểm sở dĩ phân phối bảo hiểm qua mạng lưới hệ thống như Vietcombank với FWD, Sacombank với Daiichi, VPBank với AIA, VietinBank với Manulife, Ngân Hàng Á Châu với Sunlife,…

Hàng năm, hoạt động và sinh hoạt bán chéo cánh bảo hiểm (bancassurance) mang về cho những ngân hàng trăm, thậm chí còn hàng nghìn tỷ VNĐ và trực tiếp một vào những là mảng đóng góp góp nhiều nhất vào lệch giá hoạt động và sinh hoạt phục vụ. Do vậy, nhiều người sẽ ví von bảo hiểm là “Gà đẻ trứng vàng” của nhiều ngân hàng, với nguồn lợi hàng nghìn tỷ VNĐ từng năm.

Đơn cử, mảng bảo hiểm mang về cho MB rộng 10.100 tỷ VNĐ vào năm 2022, tăng 21,4% so với năm trước đó và chiếm 71,5% tổng thu nhập từ hoạt động và sinh hoạt phục vụ (14.243 tỷ VNĐ). Trên VPBank, thu từ kinh doanh thương mại phục vụ bảo hiểm năm 2022 đạt 3.354 tỷ VNĐ, tăng 42% so với năm 2021 và chiếm 32% tổng thu nhập phục vụ của ngân hàng.

Trên VIB, riêng thu nhập hoa hồng bảo hiểm năm 2022 là 1.303 tỷ VNĐ, tăng ngay 9% so với năm 2021. Trong những lúc lệch giá từ phục vụ liên minh bảo hiểm của Techcombank đạt rộng 1.751 tỷ VNĐ, chiếm 18% tổng thu nhập từ hoạt động và sinh hoạt phục vụ của ngân hàng.

Tuy vậy, sau quá trình bùng nổ, sự hợp tác này sẽ phát sinh ra nhiều hệ lụy khi nhiều nhân viên cấp dưới ngân hàng sẽ bỏ qua nguyên tắc tự nguyện, ép khách hàng vay vốn ngân hàng mua bảo hiểm. Nghiêm trọng rộng, một trong những người tiêu dùng gửi tiền tiết kiệm chi phí trên một ngân hàng thương mại bị nhân viên cấp dưới ngân hàng hóa thành hợp đồng bảo hiểm nhân thọ.

Trước tình trạng này, vào thời hạn mới đây, những đơn vị vận hành sẽ thường xuyên phát đi đưa ra cảnh báo nghiêm cấm nhân viên cấp dưới ngân hàng ép người tiêu dùng mua bảo hiểm. Thậm chí còn vừa qua, Ngân hàng nhà nước Nhà nước và Sở Trung tâm tài chính còn xây dựng đường dây nóng sở dĩ thâu tóm và xử lý kịp thời những phản ánh, kiến nghị của người dân và những đơn vị, doanh nghiệp tương quan tới hoạt động và sinh hoạt đáp ứng phục vụ bảo hiểm của ngân hàng.

Vào thời hạn tới, NHNN cho biết, sẽ tiếp tục tăng cường công tác thanh tra, giám sát hoạt động và sinh hoạt này. Nghiêm cấm hành vi bắt buộc người tiêu dùng mua bảo hiểm. Trường hợp tìm thấy vi phạm, NHNN sẽ xem xét, xử lý nghiêm theo như đúng quy định của pháp lý.

Bancassurance sẽ không còn là “con gà đẻ trứng vàng”

Trên báo cáo giải trình về ngành ngân hàng mới phát hành, Kinh doanh chứng khoán VnDirect cho biết, nhiều phần những ngân hàng sẽ ghi nhận tăng trưởng mạnh phí phục vụ từ hoạt động và sinh hoạt bancassurance vào quá trình 2020- 2022 khi mà nhiều doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ và phi nhân thọ sẽ thường xuyên tăng mạnh hoạt động và sinh hoạt bán chéo cánh thành phầm qua ngân hàng

Rõ ràng và cụ thể, lệch giá khai thác mới của bảo hiểm nhân thọ qua kênh ngân hàng (phần rộng lớn phí bancassurance của ngân hàng tới từ mảng này) đã tiếp tục tăng theo cung cấp số nhân vào vài năm qua, từ 20% tổng phí khai thác mới vào năm 2018 lên tới mức 40% vào năm 2021.

Tuy vậy, VnDirect dự báo tăng trưởng phí phục vụ từ hoạt động và sinh hoạt bancassurance của ngành ngân hàng sẽ chững lại đáng kể vào năm 2023 do (1) nền kinh tế thị trường gặp nhiều vất vả khiến tác động xấu tới thu nhập của người tiêu sử dụng, và Từ đó, là nhu cầu mua bảo hiểm, (2) những đơn vị vận hành đang được tăng mạnh việc thanh tra hoạt động và sinh hoạt bán chéo cánh bảo hiểm trong số những vấn đề về việc người vay vốn ngân hàng ngân hàng bị ép mua bảo hiểm hoặc người tiêu dùng gửi tiền bị nhân viên cấp dưới ngân hàng tư vấn không rõ ràng, khiến cho người tiêu dùng tưởng thành phầm bảo hiểm liên kết góp vốn đầu tư là gửi tiết kiệm chi phí.

Kinh doanh chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cũng cho rằng đà tăng trưởng trưởng thu nhập phí bancassurance tiếp tục chững lại trên nền tăng trưởng tín dụng thanh toán dự kiến thấp rộng, hành vi tái phân chia cơ cấu tổ chức tài sản cá thể sang kênh tiết kiệm chi phí lãi suất vay cao và sự bão hòa của thị trường bảo hiểm liên kết góp vốn đầu tư. Nước ngoài lệ có thể tới từ một trong những ngân hàng (LienvietpostBank, HDBank) nhờ ghi nhận phí độc quyền và thu tiền phí bảo hiểm năm đầu khi ký mới những hợp đồng độc quyền phân phối bảo hiểm.

Theo VDSC, tỷ trọng thành phầm liên kết góp vốn đầu tư cũng cho thấy sự hạ nhiệt vào năm 2022 trong lúc đây là mảng đóng góp góp thu nhập phí nhiều nhất vào ngân hàng. Xu phía này sẽ tiếp tục tụt giảm vào năm 2023, giảm đà tăng trưởng trưởng thu nhập phí của ngân hàng vào năm sau.

Về phía những nhà băng, sau những chỉ huy quyết liệt của cơ quan vận hành, hoạt động và sinh hoạt bán chéo cánh bảo hiểm đang được có tín hiệu hạ nhiệt rõ rệt.

Theo nói rằng của nhiều nhân viên cấp dưới ngân hàng, trước đó, những banker thường tập trung chuyên sâu vào chỉ tiêu bán bảo hiểm, vì phí hoa hồng mê hoặc và được xem KPI cao. Tuy vậy, hoạt động và sinh hoạt bancassurance mới đây sẽ trở thành vất vả rộng do tư tưởng lo lắng của người tiêu dùng đồng thời sự giám sát ngặt nghèo của cơ quan vận hành. Điều này buộc những ngân hàng sẽ buộc phải tăng mạnh những thành phầm khác ví như thẻ tín dụng thanh toán, thông tin tài khoản số đẹp, thẻ tín dụng thanh toán.

“Việc bán bảo hiểm hiện tại khó khăn hơn trước. Nguồn thu của ngân hàng và thu nhập của nhân viên đều bị ảnh hưởng. Chi nhánh mình buộc phải chuyển sang đẩy mạnh phát triển thẻ tín dụng và tài khoản số đẹp để đảm bảo nguồn thu”, anh Hùng – nhân viên tín dụng tại một ngân hàng cổ phần chia sẻ.

Theo ông Vũ Việt Dũng, Chủ tịch Công ty Cổ phần Tư vấn và Đào tạo Nhân sự Chủ chốt KeyPerson, khó khăn trong việc bán chéo các sản phẩm tại ngân hàng đã bộc lộ từ khoảng quý III/2022, khi các vụ việc không tích cực liên quan đến hoạt động tư vấn trái phiếu, bảo hiểm tại ngân hàng liên tục xuất hiện.

“Khi việc bán chéo cánh những thành phầm từ những đơn vị chức năng khác trở thành vất vả rộng, ngân hàng sẽ trở lại với những phục vụ ‘cây nhà lá vườn’ như thẻ tín dụng thanh toán, thông tin tài khoản số đẹp,… sở dĩ tối ưu hóa thu nhập ngoài lãi”, ông Dũng nhận định.

Ông Dũng cũng cho rằng các nhân viên ngân hàng cần tập trung tìm hiểu các sản phẩm phi tín dụng này nhiều hơn để thực sự hiểu rõ và có những tư vấn chính xác nhất cho khách hàng, tránh tình trạng “ép”, vì việc này không mang lại lợi ích lâu dài và mang lại nhiều hệ lụy.