Doanh nghiệp ‘thích’ Nhà nước thu hồi đất cho dự án

Ngày 8-3, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối phù hợp với Sở TN&MT tổ chức triển khai hội thảo chiến lược góp ý dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi). Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Phó Quản trị Quốc hội Nguyễn Đức Hải tham dự với mong ước lắng nghe ý kiến từ dân cư doanh nghiệp (Doanh Nghiệp), Chuyên Viên.

Có những dự án tám năm không xuôi vì thu hồi, bồi thường

Tuyên bố khai mạc hội thảo chiến lược, Phó Thủ tướng nói tới việc thu hồi đất đai sở dĩ tăng trưởng những dự án kinh tế tài chính. Ông cho hoặc: Khi thu hồi đất đai, Doanh Nghiệp có thể tự thỏa thuận hợp tác với người dân. Thỏa thuận hợp tác xong Nhà nước mới thu hồi, rồi chuyển mục tiêu sử dụng đất cho những dự án. Nhà nước cũng thu hồi đất đai sở dĩ tạo nên quỹ đất, chỉnh trang khu đô thị, bảo vệ thiên nhiên và môi trường…

Ông Nguyễn Quốc Hiệp, Quản trị Thương Hội Nhà thầu xây dựng dựng Việt Nam, tuyên bố trên hội thảo chiến lược. Ảnh: CHÂN LUẬN

Tuy vậy, Phó Thủ tướng cho rằng: “Thực tế hiện nay chưa có một dự án lớn nào DN tự thỏa thuận được với dân. Đó cũng là lý do vì sao hiệu quả sử dụng đất bị ảnh hưởng. Nhà nước vẫn phải thu hồi và chuyển đổi mục đích sử dụng đất, tính toán chênh lệch địa tô là rất khó khăn. “Thu hồi đất đai” thì phải bồi thường, công ty chúng tôi không sử dụng “hỗ trợ” nữa”.

Ông Nguyễn Quốc Hiệp, Quản trị Thương Hội Nhà thầu xây dựng dựng Việt Nam, cho hoặc có những dự án của Doanh Nghiệp sẽ tám năm rồi không thực thi được vì vướng mắc những yếu tố về thu hồi, bồi thường, tương hỗ hoa màu. Ông Hiệp ý kiến đề nghị làm rõ bồi thường hoa màu mấy vụ; khung giá chỉ bồi thường do chính quyền trực thuộc địa phương cung cấp huyện phê duyệt; đất nông nghiệp sở dĩ trống vài vụ không canh tác có được bồi thường không.

Theo ông Hiệp, đất ở và đất thương mại phục vụ khi thu hồi cần bồi thường thỏa đáng theo phương án bồi thường do chính quyền trực thuộc quyết định hành động đáp ứng cho đời sống của người dân không trở nên thua thiệt. “Nhưng cần làm rõ một vấn đề: Giá bồi thường phải được thực hiện theo đúng phương án giá bồi thường đã được phê duyệt, không thể thực hiện bằng phương pháp tự thỏa thuận giữa từng hộ gia đình với chủ đầu tư” – ông Hiệp nói.

Thậm chí là, ông Hiệp cho hoặc: Nếu như sở dĩ những Doanh Nghiệp tự thỏa thuận hợp tác với dân là Doanh Nghiệp bó tay hết. Hàng trăm, hàng trăm ngàn người vào một dự án sẽ không còn thỏa thuận hợp tác được. Việc thỏa thuận hợp tác này “sẽ tiêu diệt luôn bất động sản”. “Nguyện vọng này không phải mình tôi mà các DN bất động sản đều mong muốn như vậy” – ông Hiệp nói.

Bà Nguyễn Thị Nga, Quản trị Tập đoàn lớn BRG, thì đề xuất kiến nghị: “Khi đã đạt được thỏa thuận với đa số người dân thì chủ đầu tư được yêu cầu các cơ quan nhà nước thực hiện thu hồi đất, cưỡng chế nếu các hộ dân còn lại không chịu nhằm tránh hoang hóa và sử dụng đất kém hiệu quả. Nếu chỉ còn 1% không đồng thuận thôi cũng khó thực hiện dự án. Luật có thể cho thực hiện dự án từng phần nhưng dự án là tổng thể”.

Thậm chí là, bà Nga còn đề xuất kiến nghị táo bạo rộng: “Nếu trên 50% (thỏa thuận – PV) rồi thì cho phép cưỡng chế. Còn việc tổ chức thế nào, thì căn cứ tình hình thực tế và hài hòa chứ cũng không làm gì để làm mất lòng dân. Có những dự án thửa đất của dân đáng 100 triệu đồng nhưng đòi 1 tỉ đồng thì nhà đầu tư cũng ngất thôi”.

“Đất đai là quyền lợi, tài sản, quyền hiến định của người dân nên không thể quyết định được bằng một tỉ lệ 50% hay 70%. Phải hết sức cân nhắc.”

Phó Quản trị Quốc hội Nguyễn Đức Hải

Sẽ quy định rõ ràng

Thứ trưởng Sở TN&MT Lê Minh Ngân sau ý kiến của bà Nga sẽ lý giải: Dự thảo luật có quy định rất rõ ràng những trường hợp nào phải thu hồi đất. Còn những trường hợp nào quy định phải thỏa thuận hợp tác thì không thể can thiệp hành chính vào thời kỳ này được.

TS Võ Trí Thành, nguyên Phó Viện trưởng Viện Phân tích vận hành kinh tế tài chính Trung ương, nhận định: Sở dĩ đạt được hợp lý tốt nhất vào thu hồi đất đai, nói rằng lợi nhuận và chênh lệch địa tô của “người thắng cho người thua” thì phải minh bạch. Đồng thời phải xác lập thứ tự ưu tiên. Ông Thành ý kiến đề nghị phải ưu tiên người dân, rồi tới Doanh Nghiệp và “dồn phần khó về cho Nhà nước”.

Về yếu tố thỏa thuận hợp tác giữa Doanh Nghiệp và người dân khi thực thi những dự án kinh tế tài chính, ông Thành thừa nhận đều có “mặt trái và mặt phải”. Tuy vậy, ông cho rằng dự thảo Luật Đất đai với những quy định như sẽ thiết lập nếu như được thực thi tốt thì tiếp tục tiết giảm được những xích míc, thu hẹp {khoảng cách} giữa thu hồi và thỏa thuận hợp tác.

“DN thì vẫn thích được cưỡng chế hơn. Vậy ta cần phải có cơ chế khuyến khích các DN, các nhà đầu tư. Chứ nếu có một loạt các ông được Nhà nước đứng ra thu hồi và một loạt không được Nhà nước đứng ra thu hồi thì không được” – ông Thành nói.

Một lần nữa Thứ trưởng Lê Minh Ngân lý giải rằng: Việc xác lập những trường hợp nào Nhà nước phải thu hồi đất, trường hợp nào nhà góp vốn đầu tư phải thỏa thuận hợp tác với người dân sẽ được xác lập khá rõ.

Ông Nguyễn Hồng Đại, thay mặt đại diện VISIP TP. Hải Phòng, cho hoặc việc thu hồi đất tất yếu dẫn tới việc người dân phải thay cho đổi thiên nhiên và môi trường sống và sinh kế. Tuy vậy, theo ông Đại, quy định việc người dân phải có nơi ở “bằng hoặc tốt hơn” nơi ở cũ là khái niệm cộng đồng cộng đồng, cảm tính, không có thước đo hoặc tiêu chuẩn rõ ràng sở dĩ xác lập, thuyết phục người dân có đất bị thu hồi, dễ làm cho bức xúc, hiểu nhầm trong lúc được áp dụng dẫn tới khiếu kiện trải qua.

Điều này dẫn tới việc trải qua tiến độ giải phóng mặt phẳng, ngân sách bồi thường tăng mạnh, làm chậm tiến độ triển khai dự án, tác động ảnh hưởng tới biên lợi nhuận dự báo của rất nhiều nhà góp vốn đầu tư.

“Chúng tôi đề xuất sửa đổi nội dung này theo hướng “việc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất phải bảo đảm người có đất bị thu hồi có chỗ ở, đảm bảo an sinh xã hội”” – ông Đại nói.