Huy động lãi cao nhà nhà gửi, tăng lãi tín dụng vắng khách vay 2023

Lãi cao hút mạnh tiền gửi.

Từ sau đợt tăng lãi suất lần đầu tiên của FED vào tháng 3/2022, lãi suất huy động tại những ngân hàng trong nước đã từ từ nhích lên dần. Tiếp sau đó, nhiều thị trường đầu tư như trái phiếu, kinh doanh chứng khoán, bất động sản hạ nhiệt, dòng tiền vì vậy đã tìm tới tiết kiệm nhiều hơn.

Đến quý IV/2022, trước áp lực nặng nề tỷ giá, mức lạm phát Ngân hàng Nhà nước đã và đang phải tăng lãi suất gấp đôi. Cuộc đua lãi suất huy động ở nhiều ngân hàng thương mại từ này cũng bước vào cao điểm. Tình trạng “mặc cả lãi suất” cũng nở rộ, không ít trường hợp khách hàng đòi hỏi lãi suất tiền gửi lên tới 12%.

Giải trình vừa qua của Ngân hàng nhà nước Nhà Nước đã cho thấy, tính tới tháng 1/2023, lãi suất trung bình khái niệm tiền gửi ở 2 nhóm kỳ hạn phổ cập nhất là 1-6 tháng và 6-12 tháng sẽ tăng tầm 2,2-2,4%, so với tháng 1/2022.

Lãi suất lên cao đã hút mạnh dòng tiền gửi. Báo cáo tài chính của 28 ngân hàng được chúng tôi khảo sát đã cho thấy, tính tới trong thời gian cuối năm 2022, nhiều nhà băng đã huy động được hơn 8,3 triệu tỷ từ tiền gửi khách hàng, tăng 10,7% so với cùng thời điểm năm trước đó. Trong số đó nhiều ngân hàng đạt tốc độ tăng trưởng tiền gửi tới hơn 20%.

Ngại vay khi lãi cao.

Ở đầu cho vay, dù lãi suất cho vay trung bình tăng 2,2%-2,3%, tương đương với mức tăng của lãi suất tiền gửi, tuy vậy tâm lý người tiêu dùng và nhiều tổ chức tài chính khi tiếp nhận thông tin này có phần không tích cực. Nhiều doanh nghiệp đã kiểm soát và điều chỉnh phương hướng kinh doanh, tránh vay nợ.

Ông Nguyễn Ngọc Hòa, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP Hồ Chí Minh (HUBA), tại hội nghị liên kết Doanh Nghiệp – Ngân hàng vừa mới được tổ chức tại TP.HCM cho thấy thêm, cộng đồng doanh nghiệp đang đương đầu với thật nhiều thách thức. Đáng quan tâm là doanh nghiệp đang rất khó khăn trong việc tiếp cận vốn vay. Ngay cả những lúc tiếp cận được thì doanh nghiệp cũng không dám vay vì lãi suất tăng cao.

Thời gian gần đây, mặc dù nhiều ngân hàng đã chủ động hạ lãi suất, tuy vậy quá nhiều doanh nghiệp vẫn bày tỏ không tiếp tục vay, trừ khi lãi suất xuống thấp hơn. Như tại đại hội cổ đông thường niên của Công ty CP Tập đoàn Hoa Sen vừa qua, ông Lê Phước Vũ, chủ tịch HĐQT công ty cho biết, Hoa Sen Group sẽ không vay vốn ở mức lãi suất 6,5% như hiện tại và tiếp tục chờ tới khi lãi suất bằng hoặc thấp hơn 6,2% mới vay. Lãnh đạo doanh nghiệp này cũng dự báo lãi suất sẽ tiếp tục giảm.

Theo giới phân tích, việc doanh nghiệp kiểm soát và điều chỉnh kế hoạch kinh doanh thương mại theo phía giảm nợ vay tiếp tục đặt nhiều ngân hàng nhà nước trước cảnh hạn mức tăng trưởng tín dụng thoáng đãng vẫn không yên với nỗi lo giảm lợi nhuận.

Trong báo cáo ngành ngân hàng vừa mới được phát hành bởi công ty Trách Nhiệm Hữu Hạn chứng khoán ACB (ACBS), nhiều chuyên gia dự báo, trong năm này sẽ ít có khả năng xẩy ra tình trạng “hết room” như trước đó. Tăng trưởng tín dụng năm 2023 nhìn chung sẽ chỉ ở mức 13-14%/năm, thấp hơn mức 14,2% của năm 2022. Số lượng này cũng thấp hơn so với định hướng tăng trưởng 14-15% vào năm 2023 của NHNN.

Lý giải cho điều này, nhóm phân tích cho rằng lãi suất cho vay ở mức cao sẽ làm giảm nhu cầu đi vay của khách hàng. Hiệu quả và tính khả thi của không ít dự án đầu tư cũng tiếp tục bị hạ xuống trong môi trường lãi suất cao. Ngoài ra, nhiều ngân hàng cũng tiếp tục không hạ chuẩn cho vay, trong tình trạng rủi ro của nền kinh tế gia tăng. Nhóm phân tích của ACBS cũng dự báo tốc độ tăng trưởng lợi nhuận của không ít ngân hàng cũng tiếp tục trì trệ dần vào năm 2023.

Ở góc nhìn của công ty chứng khoán Mirae Asset, dựa trên những yếu tố vĩ mô chưa khả quan, tăng trưởng tín dụng được dự báo sẽ chỉ tăng trong vòng từ 10-12% vào năm 2023, thấp hơn so với mức tăng trưởng mục tiêu của NHNN.